STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

STANDARDY    OCHRONY MAŁOLETNICH

     w  Publicznej Szkole Podstawowej

w  Gwoźdźcu

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535).
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury

„Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2023 r. poz. 1870).

• Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz.1606).
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900)
• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781).
• Konwencja o prawach dziecka (Dz. U. 1991 r. nr 120, poz. 526).
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2012, poz. 116).

Standardy ochrony małoletnich są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających i ułatwiających skuteczniejszą ochronę uczniów przed krzywdzeniem.

W konstruowaniu „Standardów ochrony małoletnich” przyjęto następujące założenia:

• w PSP w Gwoźdźcu nie są zatrudniane osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu małoletnich,
• wszyscy pracownicy potrafią zdiagnozować symptomy krzywdzenia małoletniego oraz podejmować interwencje w przypadku podejrzenia, że małoletni jest ofiarą przemocy w szkole lub przemocy domowej,
• uczniowie wiedzą, jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami, uczniowie wiedzą, do kogo zwracać się o pomoc w sytuacjach dla nich trudnych i czynią to mając świadomość skuteczności podejmowanych w szkole działań,
• rodzice poszerzają wiedzę i umiejętności o metodach wychowania dziecka bez stosowania przemocy oraz potrafią je uczyć zasad bezpieczeństwa.

Ponadto przyjęto, że:

• prowadzone w PSP w Gwoźdźcu postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich jest zorganizowane w sposób zapewniający im skuteczną ochro­nę,
• działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane i monitorowane oraz poddawane okresowej weryfikacji.

Uwzględniając powyższe założenia niniejszy dokument określa zatem standardy ochrony małoletnich, stanowiące zbiór zasad i procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest ochrona małoletnich przed różnymi formami przemocy oraz budowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska w szkole.

Krzywdzenie małoletniego to każde zamierzone lub niezamierzone działanie oraz brak reakcji ze strony rodzica/opiekuna prawnego, pracownika szkoły lub rówieśnika, które zostawia ślady na zdrowiu fizycznym lub psychicznym. Krzywdzenie może przyjąć różne formy:

• Przemoc fizyczna – działanie, które powoduje urazy na ciele, m.in. bicie, policzkowanie, szarpanie, popychanie, zadawanie bólu fizycznego.
• Przemoc emocjonalna/psychiczna – to naruszanie godności osobistej, wyznawanych wartości poprzez m.in. poniżanie, wyśmiewanie, krytykowanie, straszenie,  odrzucanie, lekceważenie, zastraszanie.
• Zaniedbanie, przemoc domowa – głodzenie, niedostarczanie odpowiedniej ilości jedzenia, nieodpowiednia higiena lub jej brak, niezgłaszanie się do lekarza w przypadku choroby, brak leczenia mimo zaleceń lekarzy, niedopilnowanie w kwestii edukacji.
• Przemoc rówieśnicza – to wszelkie nieprzypadkowe akty godzące w wolność osobistą lub przyczyniające się do fizycznej lub psychicznej szkody, wykraczające poza społeczne zasady wzajemnych relacji.

Formy przemocy rówieśniczej:

• cyberprzemoc – np. nękanie, straszenie, ośmieszanie poprzez wysyłanie wiadomości oraz komentarzy, umieszczanie lub rozpowszechnianie kompromitujących treści, zdjęć, filmów w Internecie.
• fizyczna np. bicie, szarpanie, popychanie, niszczenie rzeczy, zabieranie i wymuszanie pieniędzy, plucie, kopanie, zmuszanie do wykonywania poniżających, ośmieszających czynności
• słowna np. przezywanie, ubliżanie, wyśmiewanie, grożenie
•  relacyjna – wykluczenie z grupy rówieśniczej, rozpowszechnianie plotek,

ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZNE RELACJE MIĘDZY MAŁOLETNIM

A PRACOWNIKAMI I OSOBAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI ZE SZKOŁĄ

Zasady ogólne

1. Pracownicy szkoły działają dla dobra i w interesie uczniów. Traktują ich z szacunkiem i godnością, uwzględniają ich potrzeby.

2. Pracownicy szkoły działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnątrzszkolnych oraz swoich kompetencji.

3. Zasady bezpiecznych relacji pracowników z małoletnimi obowiązują wszystkie osoby mające z nimi kontakt.

4. W szkole prowadzony jest rejestr spraw zgłaszanych i rozpatrywanych w związku z podejrzeniem lub krzywdzeniem małoletnich.

5. W szkole prowadzi się systematyczną diagnozę czynników ryzyka i czynników chroniących poczucia bezpieczeństwa małoletnich.

5. Szkoła monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami i procedurami ochrony dzieci. Zasady monitoringu oraz termin, zakres i sposób kontroli określa dyrektor szkoły w Planie nadzoru pedagogicznego.

Zasady komunikacji

1. Pracownicy w komunikacji z uczniem zachowują cierpliwość, wyrozumiałość i szacunek. Okazują też zrozumienie dla trudności i problemów uczniów.

2. Słuchają uważnie uczniów i udzielają im adekwatnych odpowiedzi.

3. Nie wolno zawstydzać, upokarzać lekceważyć i obrażać małoletniego,  krzyczeć na małoletniego.

Zachowania niedozwolone wobec małoletnich

1. Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich (jego wizerunku, informacji o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej i prawnej).

2. Nie wolno wobec uczniów używać wulgarnych słów, gestów i żartów, czynić obraźliwych uwag oraz wykorzystywać wobec nich relacji władzy lub przewagi fizycznej.

3. Nie jest dozwolone utrwalanie wizerunku małoletniego dla celów prywatnych. Wyjątkiem stanowi utrwalanie wizerunku na potrzeby szkoły, na podstawie zgody udzielonej przez rodziców/ opiekunów prawnych.

4. Niedopuszczalne jest proponowanie małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używanie ich w obecności małoletniego.

11. W sytuacjach wymagających ewentualnego kontaktu fizycznego należy zadbać o to, aby w każdej takiej sytuacji była obecna inna osoba ze szkoły.

ROZPOZNAWANIE I REAGOWANIE NA OBJAWY KRZYWDZENIA MAŁOLETNICH

1. Każdy pracownik szkoły, który zauważy, że uczeń jest krzywdzony zobowiązany jest zareagować, a w sytuacji koniecznej udzielić pierwszej pomocy.

2. Pracownicy szkoły znają i stosują zasady bezpiecznych relacji.

 3. Wszyscy pracownicy szkoły którzy posiadają wiedzę o krzywdzie małoletniego, są zobowiązani do zachowania tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

5. Uwagę pracowników szkoły powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:

 – małoletni ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, rany cięte, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;

– podawane przez małoletniego wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne;

 – małoletni boi się rodzica lub opiekuna;

– małoletni jest bierny, wycofany, uległy, przestraszony

PROCEDURY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PODEJRZENIA KRZYWDZENIA MAŁOLETNIEGO

Procedury postępowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez pracownika lub osoby współpracujące ze szkołą

1.W przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez pracownika szkoły należy niezwłocznie odsunąć tę osobę od pracy z małoletnim do czasu wyjaśnienia sprawy.

 2. Osoba, która uzyskała informację, że małoletni jest krzywdzony przez pracownika ma obowiązek jej przekazania dyrektorowi szkoły.

3. Dyrektor szkoły organizuje spotkanie z pracownikiem, w którym uczestniczy również pedagog szkolny i wychowawca klasy.

4. Spotkanie ma na celu omówienie sytuacji małoletniego i zasadności podejrzeń oraz wypracowanie sposobu postępowania w tym konkretnym przypadku.

5. W przypadku zasadności podejrzenia krzywdzenia małoletniego, dyrektor szkoły informuje o zdarzeniu rodziców/opiekunów prawnych małoletniego oraz wszczyna procedury zewnętrzne: zawiadamia policję i prokuraturę.

6. W przypadku stwierdzenia zasadności podejrzeń co do krzywdzenia małoletniego powołany zostaje zespół interwencyjny, który opracowuje plan pomocy małoletniemu.

7. Plan pomocy małoletniemu zawiera wskazania dotyczące:  podjętych przez szkołę działań w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji, wsparcie jakie szkoła oferuje małoletniemu, skierowania małoletniego do specjalistycznej placówki pomocowej, jeżeli istnieje taka potrzeba.

8. Pracownicy szkoły wdrażają działania pomocowe i profilaktyczne oraz monitorują je.

9. Wszyscy osoby posiadające  informacje dotyczące  krzywdzenia małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tajemnicy

Procedury postępowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez rodzica/ prawnego opiekuna/ inną osobę dorosłą

Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Podjęcie działań interwencyjnych ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa uczniowi, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięty przemocą w rodzinie lub zagrożone jest jego dobro (zaniedbanie fizyczne, psychiczne, konflikty okołorozwodowe zagrażające dobru dziecka, niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka, rodzic/opiekun prawny nadużywający substancji zmieniających świadomość):

1.W przypadku podejrzenia lub posiadania informacji, że uczeń jest krzywdzony przez rodzica/opiekuna/inną osobę dorosłą należy  przekazać  informację  wychowawcy/ pedagogowi/ dyrektorowi szkoły.

2. Osoba wskazana przez dyrektora szkoły wzywa rodziców/opiekunów małoletniego i informuje ich o podejrzeniu występowania przemocy.

3. Pedagog szkolny/psycholog sporządza notatkę służbową z przeprowadzanych rozmów.

4. Dyrektor szkoły powołuje zespół interwencyjny opracowujący plan pomocy małoletniemu, z którym zapoznaje pracowników szkoły.

5. Pomoc małoletniemu zawiera wskazania dotyczące:

a. podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa;

b. wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku, objęcie ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną

c. zaproponowania rodzicowi/opiekunowi prawnemu specjalistycznej placówki pomocy, jeżeli istnieje taka potrzeba.

 6. Dyrektor  szkoły informuje rodziców/opiekunów prawnych o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny).

7. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach w/w  instytucji.

REALIZACJA PROCEDURY „NIEBIESKIEJ KARTY” W SZKOLE

W przypadku kiedy rodzic niekrzywdzący potwierdzi fakt stosowania przemocy wobec dziecka przez drugiego rodzica uruchomiana jest procedura „Niebieskiej Karty”. Koordynator z ramienia szkoły wypełnia formularz Niebieskiej Karty-A i przekazuje go do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w terminie nie później niż 7 dni od wszczęcia procedury. Rodzic niekrzywdzący otrzymuje formularz – Niebieskiej Karty-B.

Procedury postępowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez innego ucznia – przemoc rówieśnicza

1. W przypadku pojawienia się  przemocy rówieśniczej sprawa kierowana jest do pedagoga szkolnego/psychologa lub wychowawcy.

2. Należy odizolować od siebie strony zajścia i zadbać o ich bezpieczeństwo.

 3. Jeżeli sytuacja tego wymaga dyrektor lub inny pracownik szkoły wzywa pomoc medyczną (po wcześniejszym powiadomieniu rodziców lub opiekunów prawnych).

 4. Z pokrzywdzonym pedagog szkolny/psycholog i wychowawca, przeprowadza rozmowę, udzielając mu wsparcia.

5. Z małoletnim krzywdzącym pedagog szkolny/psycholog i wychowawca przeprowadza rozmowę i informuje o konsekwencjach.

6. Wychowawca lub pedagog szkolny/psycholog zawiadamia lub wzywa do szkoły rodziców/opiekunów prawnych obydwóch stron.

7. Powołany przez dyrektora zespół interwencyjny opracowuje plan pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów.

8. Pracownicy szkoły wdrażają działania pomocowe i profilaktyczne i monitorują je.

7. W przypadku utrzymywania się nieprawidłowych relacji ucznia z rówieśnikami wychowawca wskazuje rodzicom potrzebę przeprowadzenia specjalistycznych badań psychologicznych, w celu otrzymania dalszych wskazówek dotyczących prowadzenia ucznia.

8. W sytuacji, gdy podjęte działania nie przynoszą pożądanego skutku, rodzice nie współpracują ze szkołą, nie dokonują zaleconych badań diagnostycznych, dyrektor szkoły w porozumieniu z pedagogiem i wychowawcą ucznia kieruje wniosek do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodzinną ucznia oraz rozważa zmianę planu naprawczego.

 9. W sytuacji gdy sprawca dopuścił się czynu karalnego dyrektor szkoły zawiadamia policję lub sąd rodzinny.

10. Podejmowane działania w ramach interwencji muszą zapewniać małoletniemu poczucie bezpieczeństwa i poszanowania jego godności.

ZASADY OCHRONY WIZERUNKU I DANYCH OSOBOWYCH

1.Szkoła uznając prawo ucznia do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku ucznia.

2.Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych (RODO).

3.Wymagana jest pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych małoletnich na robienie/publikowanie zdjęć, nagrań.

4.Dane osobowe dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.

4. Pracownik szkoły ma obowiązek zachowania tajemnicy danych osobowych, które przetwarza.

ZASADY DOSTĘPU MAŁOLETNIEGO DO INTERNETU

1. Szkoła zapewniając małoletnim dostęp do Internetu, wdraża i aktualizuje systemy i oprogramowania zabezpieczające przed dostępem do niewłaściwych treści.

2. W szkole prowadzone są działania, w tym warsztaty i szkolenia, w zakresie profilaktyki oraz umiejętności bezpiecznego korzystania z sieci Internet.

3. Uczniowie z komputera  i Internetu korzystają  podczas zajęć pod opieką i nadzorem  nauczyciela przedmiotu. Szczegółowe zasady korzystania z urządzeń elektronicznych zawarte są w statucie szkoły.

 4. W przypadku stwierdzenia lub powzięcia informacji o występującej cyberprzemocy, pracownicy niezwłocznie reagują:

a. zgłaszając problem wychowawcy/pedagogowi szkolnemu/ psychologowi/rodzicom, jeżeli zachodzi potrzeba powiadamiają organy zewnętrzne (policję, sąd rodzinny),

 b. tworząc zespół nauczycieli i specjalistów udzielający pomocy psychologiczno-pedago­gicznej;

c. podejmując działania profilaktyczne.

ZASADY OCHRONY UCZNIÓW PRZED TREŚCIAMI SZKODLIWYMI I ZAGROŻENIAMI W SIECI – CYBERPRZEMOCĄ

1. Pod pojęciem „treści szkodliwe i zagrożenia z sieci” rozumiane są:

• treści szkodliwe, niedozwolone, nielegalne i niebezpieczne dla zdrowia (pornografia, treści obrazujące przemoc, promujące działania szkodliwe dla zdrowia i życia dzieci, popularyzujące działalność niezgodną z prawem, nawołujące do samookaleczeń i samobójstw, korzystania z narkotyków);

• treści stwarzające niebezpieczeństwo werbunku dzieci do organizacji nielegalnych i terrorystycznych;

• różne formy cyberprzemocy, np. nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli.

2. Podstawowe działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści szkodliwych i zagrożeń z sieci:

a) monitorowanie działania sieci,

b) prowadzenie systematycznych działań wychowawczych (integracja zespołu klasowego, budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami, wprowadzanie norm grupowych, uczenie uczniów odróżniania dobra od zła),

c) prowadzenie działań profilaktycznych propagujących zasady bezpiecznego korzystania z sieci oraz uświadamiających zagrożenia płynące z użytkowania różnych technologii komunikacyjnych.

d) poszerzanie wiedzy na temat różnych form cyberprzemocy, prewencji oraz sposobu reagowania w przypadku pojawienia się zagrożenia,

e) włączenie rodziców uczniów w działania szkoły na rzecz zapobiegania cyberprzemocy

Podejmowanie interwencji w każdym przypadku ujawnienia lub podejrzenia cyberprzemocy lub ujawnienie niebezpiecznych treści, która obejmuje:

− ustalenie okoliczności zdarzenia,

− zabezpieczenie dowodów,

− poinformowanie o sytuacji rodziców uczniów – uczestników zdarzenia,

− objęcie pomocą poszkodowanego ucznia,

− podjęcie działań wobec agresorów, w tym zastosowanie środków dyscyplinujących zgodnie ze statutem szkoły i rodzajem przewinienia,

− powiadomienie policji, gdy sprawa jest poważna, zostało złamane prawo lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana,

Uczniowie, rodzice i pracownicy szkoły znają „Standardy ochrony małoletnich”

Dokument jest dostępny i upowszechniany.

1.Dokument „Standardy ochrony małoletnich” został opracowany, zgodnie z Ustawą z dnia 28      lipca 2023 r. o zmianie ustawy– Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. poz. 1606).

• Zapoznano z nim personel szkoły, rodziców/opiekunów prawnych uczniów oraz uczniów.
• Dokument wprowadzono do stosowania w szkole.
• Dokument udostępniono na stronie internetowej szkoły.
• Informacje o treści dokumentu upowszechniane są wśród rodziców na zebraniach z rodzicami, konsultacjach indywidualnych.
• Informacje istotne dla małoletnich zawarte w dokumencie upowszechniane są w formie gazetki ściennej oraz w  trakcie lekcji wychowawczych, konsultacjach indywidualnych, na spotkaniach z psychologiem i pedagogiem.

Dokument wchodzi w życie zarządzeniem dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w Gwoźdźcu

z dnia 18 czerwca 2024 r.

                                                                                                          Małgorzata Kolańska